Spis z natury – przewodnik

Spis z natury – przewodnik dla małych firm

Spis z natury, znany również jako remanent lub inwentaryzacja, to dla wielu przedsiębiorców nieodłączny element końca roku podatkowego. Jest to proces polegający na dokładnym spisaniu składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Dla właścicieli firm prowadzących księgę przychodów i rozchodów działania te są uregulowane rozporządzeniem Ministra Finansów
w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z przepisami spis z natury powinien być przeprowadzany co najmniej raz w roku, gdyż jego wyniki są niezbędne do sporządzenia rocznego zeznania podatkowego.

Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mają takiego obowiązku. Inwentaryzację przeprowadzają jedynie przy likwidacji działalności gospodarczej lub gdy współudziałowiec występuje ze spółki.

Terminy przeprowadzania spisu

Spis z natury należy przeprowadzić:
• na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej,
• na koniec każdego roku obrotowego,
• na dzień likwidacji działalności lub zmiany formy prawnej,
• na dzień 1 stycznia – nie dotyczy tych, którzy zrobili spis na 31 grudnia.

Dodatkowo, spis warto przeprowadzać w przypadku zdarzeń nadzwyczajnych, takich jak klęski żywiołowe czy kradzieże.

Co ująć w spisie?

W spisie należy ująć towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe
i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki
i odpady. Spis z natury obejmuje też towary stanowiące własność przedsiębiorstwa, a znajdujące się poza zakładem, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie, jednak należy je policzyć i podać ich właściciela.

W spisie nie ujmujemy środków trwałych i wyposażenia.

Sposób przeprowadzenia spisu

Inwentaryzacja wymaga dokładności. Każdy składnik majątku powinien być opisany w sposób umożliwiający jego jednoznaczną identyfikację.
Dokumentacja spisowa powinna zawierać co najmniej następujące dane:
• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• datę sporządzenia spisu,
• numer kolejny pozycji arkusza spisu,
• szczegółowe określenie towaru i innych składników majątku,
• jednostkę miary,
• ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru (lub innego składnika) przez jego cenę jednostkową,
• łączną wartość spisu z natury,
• klauzulę „Spis zakończono na pozycji…”,
• podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Wycena spisu

Objęte spisem z natury materiały i towary wycenia się według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli w wyniku utraty wartości są one niższe od cen zakupu lub nabycia.

Półwyroby, wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia.

Odpady, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania ich przydatności do dalszego użytkowania.

Przy działalności budowlanej i usługowej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, lecz nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów zużytych do tej produkcji niezakończonej.

Produkcję zwierzęcą wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

Niesprzedane wartości dewizowe wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy – według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż średni kurs ogłoszony przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy.

Wycena spisu z natury powinna nastąpić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia.

Ważne

Jeśli przedsiębiorca w terminie, w którym zobowiązany jest sporządzić spis z natury, nie posiada na stanie żadnych towarów i materiałów podlegających spisowi, wówczas tworzy remanent o wartości “0 zł.”

Spis z natury to nie tylko obowiązek prawny, ale również narzędzie umożliwiające lepsze zarządzanie przedsiębiorstwem. Dzięki niemu możliwe jest dokładne śledzenie przepływu towarów i materiałów
i podejmowanie bardziej świadomych decyzji biznesowych.

Zachęcam do zapoznania się z pełnym tekstem rozporządzenia, a jeśli masz pytania – do konsultacji ze mną, aby upewnić się, że spis z natury przeprowadzasz zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Podobne wpisy